تبیین ابعاد مؤثر بر منظر خیابان به منظور ارتقای خوانش منظر فضاهای شهری؛ مطالعه موردی: خیابان های بافت مرکزی شهر همدان

شهرها با منظر خود در معرض قضاوت ناظران قرار می‌گیرند. اما مسئله مهم در این میان، نحوه درک و خوانش منظر شهری از سوی مردم و کاربران فضاست. در این پژوهش سعی شده، ابعاد و عوامل مؤثر در خوانش منظر خیابان، تبیین و اولویت هر یک از عوامل نسبت به مکان‌های مورد مطالعه از دیدگاه شهروندان در راستای ارتقای کیفی منظر فضاهای شهری همدان مورد بررسی قرار گیرد. در این راستا در انجام این پژوهش، این نوشتار از روش تحقیق توصیفی_تحلیلی و شیوه‌های مرور متون، منابع و اسناد تصویری در بستر مطالعات کتابخانه‌ای و از روش تحقیق موردی و شیوه تحقیق مشاهده و پیمایش در بستر مطالعات میدانی بهره گرفته است. همچنین به منظور تحلیل چارچوب مفهومی پژوهش و پاسخگویی به سئوال‌های تحقیق، از مدل فرآیند تحلیل شبکه و نرم‌افزار سوپر دسیژن استفاده شده است. بر اساس یافته‌های تحقیق، مؤلفه‌های خوانش منظر خیابان را می‌توان در دو بعد عینی و ذهنی و سه مؤلفه، زیباشناختی (عینی_ذهنی)، معنایی_ادراکی، عملکردی_فعالیتی و پنجاه و نه شاخص طبقه‌بندی و ارائه نمود. همچنین بررسی‌ها نشان می‌دهند، ارزش کیفی منظر خیابان‌های مرکزی شهر همدان در سطح متوسطی قرار دارد که با استفاده از عواملی چون ارتقای نظم بصری خیابان، ساماندهی جداره‌ها و بناهای قدیمی، زمینه‌سازی حضور هنرهای خیابانی و گرافیکی، تعریف و تقویت نشانه‌ها در بعد معنایی و کالبدی می‌توان به منظور ارتقای سطح خوانش شهروندان و مطلوبیت منظر این فضاها اقدام نمود.